تاثیر احساسات بر سلامت بدن، آیا احساسات ما بر بدنمان تاثیر دارند؟
در گذشته تصور بر این بود که احساسات و تفکرات تنها به مغز ما مرتبط هستند و به بدن فیزیکی ما ارتباطی ندارند. اما امروزه ما شاهد تاثیرات احساسات و شرایط روحی خاص مانند استرس و اضطراب و یا خوشحالی بر حالت فیزیکی بدنمان هستیم. مثلا پس از قرارگیری در شرایط استرس زا ممکن است سردرد و یا معده درد را تجربه کرده باشید و یا اینکه دیده شده بسیاری از بیماریهای خود ایمنی ناشی از بروز احساسات نامناسب در فرد است. اما این ارتباط به چه شکل میباشد و چطور میتوان از این تاثیرات جلوگیری کرد؟
فرض کنیداز خواب بیدار میشوید و احساس خستگی می کنید و توانایی انجام کاری را ندارید. در نتیجه این احساس یک سری ترکیبات بیوشیمیایی در بدن شما آزاد میشود که نهایتا منجر به ایجاد تاثیراتی بر بدن شما میشود. این ترکیبات خاص برای هر احساس و تفکری میتواند متفاوت باشد در نتیجه اگر هنگام بیدار شدن احساس کنید که چقدر روز خوبی است و با شادمانی برای روز جدید آماده شوید قطعا ترکیبات بیوشیمیایی که در بدن شما آزاد میشود با ترکیباتی که در شرایط قبل آزاد میشدند متفاوت خواهد بود.
وقتی بدن در شرایط استرس فیزیکی یا روانی قرار میگیرد، دستگاه عصبی خودمختار و سیستم غدد درون ریز وارد عمل شده و بدن را در حالت آماده باش قرار میدهند که اگر این شرایط ادامه دار باشد قطعه منجر به آسیبهای فراوانی خواهد شد. احساسات متفاوت با تغییر وضعیت شیمیایی (تولید نوروترنسمیترها) و وضعیت فیزیکی (تغییر در بار الکتریکی سلولها و میدان مغناطیسی آنها) منجر به ایجاد رفتار، عملکرد و یا نتیجهای خاص در سلولهای ما میشود.
بنابراین بدن ما هم از لحاظ فیزیکی و هم شیمیایی به شبکه ذهنی و افکار و احساسات ما متصل و تحت تاثیر آن است.
چگونه احساسات بدن ما را تحت تاثیر قرار میدهند؟
احساسات و تفکرات مختلف منجر به آزاد سازی ترکیبات خاصی در بدن میشود. این ترکیبات که نوروترنسمیترها هستند که جنس پپتیدی دارند و فعالیت سلولهای دیگر را تنظیم میکنند. سلولهای بدن ما از طریق گیرندههایی که بر روی سطح آنها قرار دارند با هم تبادل برقرار میکنند. برای هر ترکیب خاصی در بدن ما گیرنده بسیار اختصاصی بر روی سلول هدف وجود دارد که این گیرنده تنها با همان ترکیب خاص جفت شده و نهایتا منجر به فعال سازی مسیرهای بیوشیمایی در داخل سلول میشوند.
در سطح سلولهای ما نیز میلیونها گیرنده وجود دارد که برای هر ترکیب خاص کاملا تخصصی هستند. پس با ایجاد یک حس خاص یک سری ترکیبات به نام نوروترنسمیترها آزاد میشوند. نوروترنسمیترها اکثرا هورمونها هستند نظیر اندروفین. این ترکیبات به گیرندههای خود در سطح سلولهای مختلف متصل شده و نهایتا منجر به ایجاد یک پاسخ داخل سلولها میشود.
مثلا آبشاری از واکنشها در داخل سلول اتفاق میافتد که نهایتا میتواند منجر به فعال شدن و یا غیر فعال شدن ژنهای مختلف بر اساس تغییرات اپی ژنتیکی شوند. که این اتفاق بسته به نوع نوروترنسمیتر که همان پیامبر احساسات است متفاوت خواهد بود.
مغز ما محل اصلی تولید هورمونها و نوروترنسمیترهاست. و این ترکیبات آزاد شده حتی روی خود مغز نیز اثر دارد. یعنی به نوعی یک شبکه پیچیده وجود دارد که هم با بروز احساسات مختلف تحریک میشود و هم میتواند باعث ایجاد اخساسات خاصی در ما شود.
احساسات با سیستم ایمنی چه میکنند؟
دانشمندان معتقدند که احساسات در سیستم لیمبیک مغز هدایت میشود. که این بخش شامل هیپوتالاموس، هیپوفیز و آمیگرال است. تحقیقات زیادی نشان دادند که این بخش دارای گیرنده های فراوانی برای نوروترنسمیترها هستند. در واقع اتصال نورو ترنسمیترها به گیرنده خود در مغز منجر به ایجاد احساس خاصی میشوند.
مثلا اتصال نوروترنسمیتری به نام آنژیوتانسین به گیرنده خود در هیپوتالاموس باعث ایجاد احساس تشنگی در فرد میشود. نکته جالب اینجاست که این گیرندهها نه تنها در مغز بلکه در سراسر بدن پراکنده شدهاند. مثلا این گیرنده بر روی سلولهای کلیه به وفور یافت میشود که منجر به بازجذب آب از سلولهای کلیوی خواهد شد. در واقع نوروپپتیدها واسطههای احساس هستند. بررسیهای انجام شده نشان میدهد سلولهای سیستم ایمنی نیز به میزان زیادی دارای گیرندههای نوروترنسمیتر هستند.
مثلا مونوسیتها که بیگانه خواری میکنند و با سلولهای متفاوتی مانند T-CELL ها و B-CELL ها در ارتباط هستند و همچنین در ترمیم بافتها نقش مهمی دارند. این سلول ها به طور تعجب آوردی دارای گیرندههای زیادی برای نوروترنسمیترها هستند که اتصال آنها به گیرنده اختصاصی خود منجر به بروز عملکردهای مختلفی در سلولهای منوسیت میشود. مثلا میتواند منجر به تکامل آن به صورت سلولهای ماکروفاژی شوند، منجر به مهاجرت آنها به سمت بافت خاصی شوند و یا منجر به تجزیه و یا ساخت کلاژن بین بافتی شوند.
از طرفی این سلولها خودشان نوروترنسمیترهایی مانند بتا اندروفین در بدن آزاد میکنند. پس میتوان اینگونه برداشت کرد که احساس و وظعیت عملکردی بدن ما دو موضوع جداگانه نیستند و مانند شبکهای کاملا به هم پیوستهاند. تحقیقات نشان دادند که تفکرات استرس زا منجر به کاهش سیستم ایمنی میشود و از طرفی تحقیقات زیادی ثابت کردند که میتوان سیستم ایمنی را با انجام دادن تمرینات منظمی مانند هیپنوتیزم و یا بیوفیدبک به صورت خود آگاه درآورد.
نتایج نشان داد این اتفاق رخ میدهد و میزان گلبولهای سفید این افراد افزایش یافت. پس سوالی که مطرح میشود اینست که آیا میتوان برای درمان بیماریها سیستم ایمنی را به صورت خودآگاه درآورد؟
قطعا چنین امکانی وجود دارد. چرا که ایجاد احساساتی به شکل خودآگاه منجر به آزاد شدن ترکیباتی در بدن میشود که نهایتا منجر به ایجاد رفتاری خاص در سلولهای سیستم ایمنی خواهد شد.
پدیده سرطانی شدن به شکل روزمره در سلولهای ما اتفاق میافتد و سیستم ایمنی ما این سلولها را حذف میکنند. پس ما روزانه در معرض ابتلا به سرطان هستیم. در نتیجه سرطان ناشی است عملکرد اشتباه سیستم ایمنی است. پس میتوان اینگونه نتیجه گرفت که احساسات با تاثیرات متفاوت بر سیستم ایمنی میتوانند احتمال بروز سرطان را افزایش یا کاهش دهند.
تاثیر احساسات بر میدان الکترومغناطیس سلولهاچیست؟
وقتی احساس فرد تغییر پیدا میکند وضعیت شیمیایی بدن او نیز تغییر پیدا میکند. پپتیدها در بدن فرد حرکت کرده و به گیرندههای خود بر سطح سلولهای هدف متصل میشوند.این پپتید ها تاثیر خود را بر سلول هدف با بازگشتایی و یا بستن کانالهای یونی در غشاها اعمال میکنند.
از آنجایی که غشاها به دلیل تفاوت غلظت یونهای مختلف در دو سوی آن دارای پتانسیل الکتریکی هستند، این انتقال یونها ناشی از اتصال پپتید به گیرنده منجر به تغییر پتانسیل الکتریکی سلولها میشود. از آنجایی که بدن ما دارای بار الکتریکی است، میدان الکترومغناطیسی از خود ساتع میکند. این تغییر بار الکتریکی سلولها منجر به تغییر میدان الکترومغناطیسی سلولها میشود که نهایتا منجر به انتقال پیام و یا ایجاد عملکردی خاص در سلولها میشود.
در نتجه میتوان اینگونه نتیجه گیری کرد که احساسات مختلف منجر به ازسال سیگنالهای الکتریکی متفاوتی میشوند. و در واقع احساسات با تغییر روتد بیوشیمایی و بیوفیزیکی سلولها منجر به بروز نتایجی در بدن ما خواهند شد.
رفرنس
- The Wisdom of the Receptors: Neuropeptides, the Emotions, and Bodymind by Candace B. Pert
- Molecules Of Emotion: The Science Behind Mind-Body Medicine Paperback – February 17, 1999 by Candace B. Pert
