نوروفیدبک
نوروفیدبک که بخشی از متد بیوفیدبک محسوب می شود، یکی از جدیدترین ابزارها و متدهای درمانی در حوزه روانپزشکی و روانشناسی است.
در ادامه قرار است به نحوه عملکرد نوروفیدبک در خصوص درمان بیماری ها، انواع بیماریی های قابل درمان با نوروفیدبک و همچنین معرفی متدی که علاوه بر داشتن ویژگی های متد نوروفیدبک، جدیدتر و پیشرفته تر از آن و دارای امکانات و ویژگی های منحصر‌به‌فردی است، بپردازیم. بنابراین پیشنهاد می کنیم تا انتهای این مطلب با ما همراه باشید.
نوروفیدبک چیست؟
همانطور که گفته شد، نوروفیدبک یا بازخورد عصبی یک روش درمانی مکمل محسوب می شود. در این روش، امواج الکتریکی مغز بیمار ثبت می گردد و با دادن بازخورد سمعی یا بصری (یا هر دو) به بیمار، سعی می شود به آن‌ها آموزش داده شود که چطور کارکرد مغزی خود را کنترل نمایند، به طوری که پس از مدتی خودتنظیمی اتفاق افتاده و بدون نیاز به تمرین، مغز به درستی کار خود را انجام خواهد داد. روانپزشکان و روانشناسان از این متد برای درمان انواع مشکلات و بیماری ها استفاده می کنند. در ادامه به نحوه درمان نوروفیدبک خواهیم پرداخت.
نحوه عملکرد روش درمانی نوروفیدبک
احتمالا اگر آشنایی قبلی با این روش درمانی نداشته باشید، این سوال در ذهن شما ایجاد شده که بازخورد سمعی یا بصری امواج مغزی ثبت شده به چه معناست؟ در این بخش به طور کامل به نحوه درمان توسط نوروفیدبک و پاسخ به سوال مذکور خواهیم پرداخت.
در این روش درمانی، حسگرهای خاصی به منظور ثبت امواج مغزی بر روی پوست سر بیمار قرار داده می شود. این حسگرها که الکترود نامیده می شوند، فعالیت الکتریکی مغز را ثبت کرده و سپس نتیجه آن را به صورت شبیه سازی شده و در قالب بازی کامپیوتری و یا در قالب فیلم ویدیویی در اختیار درمانگر و بیمار قرار می دهند. در واقع بیمار روی صندلی می نشیند، حسگرها بر روی سر وی قرار داده می شوند و سپس یک بازی کامپیوتری به نمایش در می آید، بیمار بدون استفاده از دست و فقط با ذهن خود، حرکات و بازی را کنترل می کند.
در طی بازی، اگر بازی به درستی انجام شود، پاداش به صورت بصری یا با صدایی مثل بوق یا قطع شدن صدا و … به بیمار تفهیم می گردد و اگر بازی را به اشتباه انجام دهد، خطای بازی نیز به همین صورت به بیمار تفهیم می شود. بنابراین بیمار با دیدن نتیجه بازی خود (به صورت سمعی یا بصری) به مشکلات امواج مغزی خود پی می برد و هر بار سعی خود را مبنی بر انجام صحیح بازی افزایش می دهد. این بازی ها یا مشاهده فیلم در جلسات مختلف درمانی پی گرفته می شود و در واقع این جلسات، تمرینی برای القای خودتنظیمی به مغز و ذهن بیمار هستند.
انواع نوروفیدبک
نوروفیدبک انواع مختلفی دارد که به طور کلی به شش دسته مختلف تقسیم می شود :
EEG NEUROFEEDBACK
این نوع از جزو رایج ترین انواع نورو فیدبک محسوب می شود که امواج سطحی ابتدا ثبت و سپس تحلیل و براساس دامنه آن ها فیدبک ارائه می شود.
LORETA NEUROFEEDBACK
این نوع تحت عنوان نورو فیدبک عمقی نیز شناخته می شود. لورتا نورو فیدبک، بازخورد یا فیدبک را براساس منشا تولید امواج مغزی ارائه می دهد.
fMRI NEUROFEEDBACK
این نوع هنوز در مرحله تحقیقات قرار دارد و روش آن به این صورت است که میزان فعالیت بخش های مختلف مغز توسط دستگاه MRI بررسی و سپس فیدبک ارائه می شود.
از این نوع برای مشکلاتی همجون اختلال تمرکز، انواع مختلف فوبیا، افسردگی، اضطراب و … استفاده می شود.
Z-SCORE NEUROFEEDBACK
این نوع مبتنی بر روش اول یا همان EEG NEUROFEEDBACK است ولی ارائه فیدبک براساس دیتابیس جامعه نرمال انجام می شود که از کاهش یا افزایش بیش از حد فعالیت مغزی بعد از جلسات درمانی نوروفیدبک جلوگیری می کند.
از این نوع برای درمان مشکلاتی همچون بی خوابی استفاده می شود.
HEG NEUROFEEDBACK
در این نوع بازخورد یا همان فیدبک طبق جریان خون اطراف مغز ارائه می شود. این نوع از نورو فیدبک نسبت به سایر روش ها جلسات درمانی کمتری نیاز دارد.
از این نوع برای درمان مشکلاتی همچون افسردگی، میگرن، اختلال تمرکز و … استفاده می شود.
SLOW CORTICAL POTENTIALS NEUROFEEDBACK
در این نوع بر روی فرکانس های زیر یک هرتز کار تحلیل و فیدبک صورت می گیرد.
از این نوع برای درمان صرع، افسردگی و مشکلاتی همچون اختلال تمرکز و … استفاده می شود.
پیشرفت متد نوروفیدبک در قالب متد بیورزونانس
بیورزونانس همانند نوروفیدبک یک روش مکمل است که علاوه بر قابلیت های نوروفیدبک، ویژگی ها و مزیت های فراوان دیگری نیز دارد. در نوروفیدبک از امواج بیوالکتریکی و در بیورزونانس از امواج بیوالکترومغناطیس استفاده می شود. بیورزونانس علاوه بر کاربردی بودن برای متخصصان مختلف همچون قلب و عروق، عفونی، کلیه و مجاری ادراری و …، متخصصان طب سنتی، سوزنی و هومیوپاتی، برای رشته های روانپزشکی و روانشناسی نیز همچون متد نوروفیدبک کاربرد دارد.
مزیت بیورزونانس نسبت به نوروفیدبک
همانطور که در بخش های قبلی اشاره شد، هر دو متد نوروفیدبک و بیورزونانس برای درمان مشکلات و بیماری های روحی و روانی توسط روانپزشکان و روانشناسان مورد استفاده قرار می گیرند. جدیدترین دستگاه های بیورزونانس مثل دستگاه بیوفیلیا لوتوس، تمامی قابلیت های متد نورو فیدبک را دارا می باشند و امکانات و مزیت هایی فراتر از آن نیز دارند. به عنوان مثال در روش نورو فیدبک بیمار می بایست از ذهن و فکر خود استفاده کند و در طول پروسه درمان بایستی مدام فعالیت ذهنی داشته باشد ولی در روش بیورزونانس اینگونه نیست. بیمار تنها بر روی صندلی می نشیند ( و یا روی تخت دراز می کشد)، سپس درمانگر هدفون مخصوص دستگاه بیوفیلیا لوتوس را روی سر وی قرار می دهد.
از آن جا که در علم بیورزونانس و بیوفیزیک اعتقاد بر این است که تمامی سلول ها و ارگان های بدن انسان و تمامی موجودات از جمله میکروارگانیسم ها همچون باکتری ها، انگل ها و … دارای امواج الکترومغناطیس می باشند، بنابراین فرکانس امواج الکترومغناطیس بدن انسان از طریق هدفون به دستگاه بیوفیلیا لوتوس منتقل شده و فرکانس آن مورد آنالیز قرار می گیرد. به این ترتیب درمانگر ابتدا بیماری و شدت آن را توسط دستگاه بیورزونانس مورد آنالیز قرار می دهد و سپس با روشی به نام متا تراپی (انتقال مستقیم امواجی با فرکانس مشخص به بدن بیمار)، اختلالات فرکانسی مغز یا هر ارگان مورد نیاز دیگری را برطرف می کند. در این روش برخلاف روش نوروفیدبک نیازی به تمرین و فعالیت بیمار وجود ندارد.
از مزایای دیگر روش بیورزونانس نسبت به روش نورو فیدبک می توان به تعداد جلسات درمانی اشاره کرد.
در روش نورو فیدبک تعداد جلسات درمانی طولانی تر از روش بیورزونانس می باشد. ضمنا لازم به ذکر است که در روش بیورزونانس، به دلیل توانایی در انالیز ارگان ها و فعالیت های مغزی، امکان حل ریشه ای مشکلات و بیماری ها وجود دارد.
یکی دیگر از مزیت های استفاده از دستگاه بیوفیلیا لوتوس، قابلیت انتخاب روش های درمانی مختلف می باشد، یعنی پزشک هم می تواند از روش مستقیم به نام متا تراپی و هم از روش غیر مستقیم بیا همان ساخت داروی مغناطیسی جهت درمان مشکلات و بیماری های ختلف استفاده نماید. ضمنا فرکانس بهترین داروهای خارجی نیز در این دستگاه وجود دارد که بیمار بدون نیاز به مصرف دارو می تواند از فرکانس آن ها بهره مند گردد.
سایر روش های درمانی با دستگاه بیوفیلیا لوتوس نیز عبارت است از :
بلور درمانی
فیتو تراپی
در ادامه به بیماری های قابل درمان توسط نوروفیدبک و بیورزونانس اشاره خواهیم کرد.
بیماری های قابل درمان توسط نوروفیدبک و بیورزونانس
در ابتدا لازم به ذکر است که دستگاه بیوفیلیا لوتوس به عنوان جدیدترین و پیشرفته ترین دستگاه بیورزونانس توانایی کمک به درمان بیش از هزار بیماری را دارا می باشد. بنابراین تمامی مشکلات و بیماری های قابل درمان توسط نوروفیدبک، توسط دستگاه های بیورزونانسی همچون بیوفیلیا لوتوس نیز قابل درمان می باشند. ما در این بخش تنها به بیماری های قابل درمان توسط بیورزونانس و نوروفیدبک در حوزه روانپزشکی و روانشناسی اشاره می کنیم و به هزاران بیماری جسمی قابل درمان با دستگاه بیوفیلیا لوتوس اشاره نخواهد شد. در صورت علاقمندی به اطلاع از بیماری های جسمی قابل درمان توسط دستگاه های بیورزونانس به سایر مقالات سایت مراجعه فرمایید.
مشکلات و بیماری های قابل درمان توسط متد بیورزونانس و نوروفیدبک عبارتند از :
استرس
اضطراب
اختلال خواب
ناتوانی در یادگیری (اختلال در یادگیری دروسی مثل دیکته و ریاضی)
افسردگی
سوء مصرف مواد
میگرن
صرع
بیش فعالی
اختلال در تمرکز (یا ADHD)
انواع فوبیا
وسواس فکری و عملی
پرخاشگری
تیک عصبی
اختلال تکلم
دندان قروچه
سندروم خستگی مزمن
اختلال شخصیت وسواسی-جبری
اسکیزوفرنی
و …
سوالات متداول نوروفیدبک
بله ، روش نوروفیدبک برای کودکان بالای 5 سال مناسب است، چرا که نیاز به همکاری بیمار دارد ولی روش بیورزونانس محدودیت سنی ندارد.
برای درمان با نوروفیدبک نباید در جلسات اول انتظار مشاهده وضعیت بهبودی در بیمار بود جرا که این روش درمانی نیازمند تمرین و استمرار است ولی درخصوص بیورزونانس بله، بیمار در همان جلسات اول متوجه تغییرات مثبت خواهد شد.
در تمامی روش های درمانی، مدت زمان درمان به عوامل مختلفی همجون سن بیمار، نوع بیماری، مدت زمان ابتلا به بیماری و … بستگی دارد ولی به طور کلی تعداد جلسات درمانی بیورزونانس کم تر از روش نوروفیدبک می باشد.
